Onbegrensd.
In de 'Grensvallei' is de grens een rode draad. Op sommige plaatsen maakt ze zelfs vreemde contouren en vormt ze eilanden waar verschillende gemeenschappen gewoon samen leven, werken en genieten van het leven. De grenzen zijn hier al lang vervaagd tot een gebied waar natuur en cultuur overvloeien in mekaar. De Grensvallei is toegankelijk en gastvrij en verwelkomt je om onbegrensd de regio te ontdekken.
In de Grensvallei zijn de zichtbare, maar ook de onzichtbare grenzen eindeloos. Van schitterende, onontdekte natuurgebieden vol wandelplezier tot historische grenzen die barsten van de bijzondere verhalen. Meestal vervagen deze grenzen, maar soms steken ze weer de kop op. Die dualiteit tussen het grenzeloze en het begrensde beleef je in de Grensvallei die Hoogstraten, Merksplas, Baarle-Hertog en Baarle-Nassau verbindt. Duik mee in de fascinerende geschiedenis en natuurpracht.
Begijnhof Hoogstraten
Het Begijnhof in Hoogstraten maakt deel uit van de UNESCO Werelderfgoedlijst en is één van de erfgoedparels die je absoluut gezien moet hebben.
Het Begijnhof van Hoogstraten ontstond voor 1380. Eeuwenlang bleef het hof beperkt tot een paar huizen die omringd werden door een stenen muur. De begijnen leefden er samen in een soort van begrensde gemeenschap en hadden het voordeel dat ze onder andere hun bezit mochten behouden.
De grote bloeiperiode van het Begijnhof ligt tussen de tweede helft en het einde van de 17de eeuw. Het aantal begijnen steeg toen tot 160. Vanaf de tweede helft van de 18de eeuw liep het aantal begijnen geleidelijk terug. In 1972 vertrok het laatste begijntje definitief uit het Begijnhof.
Vrije & onvrije koloniën
De rijksweldadigheidskoloniën in Wortel en Merksplas staan symbool voor de grens tussen de buitenwereld en de kolonie, tussen vrij en onvrij. Ze werden opgericht in een unieke poging om armoede te bestrijden. In de vrije koloniën konden bewoners zich vrij voortbewegen tussen de kleine hoeves en collectieve voorzieningen. De onvrije koloniën hanteerden een strenger regime. Ze bestonden uit centrale gestichten met bewakers die omringd werden door boerderijen en dorpsvoorzieningen voor het personeel. De ringgracht rond de kolonie van Merksplas is meteen ook de visuele grens tussen 'die van de kolonie' en 'die van het dorp.'
Sinds 2021 staat Wortel-Kolonie op de lijst van Unesco Werelderfgoed.
Bijzondere verhalen langs de Enclaveroute
De Grensvallei heeft op haar grondgebied maar liefst 30 van de 64 enclaves wereldwijd. De Belgische enclaves in Baarle-Hertog zijn omringd door het Nederlandse Baarle-Nassau en omgekeerd. Je vindt er zelfs enclaves in enclaves.
En dat leidt ongetwijfeld tot bijzondere verhalen en situaties. Wat dacht je van een huis met twee huisnummers? Een woning met grenzen die over de verdiepingen heen springen? Of een landsgrens in het midden van je keuken? Op de biljarttafel rollen de biljartballen van België naar Nederland; de bibliotheek staat op Nederlands én Belgisch grondgebied en een Belgisch-Nederlands koppel is erin geslaagd om allebei in hun eigen land te blijven wonen en dat in hetzelfde huis.
Benieuwd naar meer? Beleef het tijdens een fietstocht over de Enclaveroute.
Flirten met de grens
Deze prachtige natuurwandeling in Wortel-Kolonie werd in 2019 bekroond tot 'Wandeling van het jaar' in de provincie Antwerpen. De onverharde paden voeren je door open vlaktes, bossen en heides dwars door de valleien van de Mark en het Merkske. Bovendien steek je maar liefst 4 keer - ongemerkt - de grens over tussen België en Nederland. Kom zelf eens flirten met de grens.
(c) M. De Backer
Het grensstation langs het Bels Lijntje
Wie vroeger van Tilburg naar Turnhout wilde reizen met de trein, moest te voet de grens over bij het grensstation. De trein zelf maakte een U-turn op de draaicirkel en reed weer terug naar Tilburg. Nu heeft de spoorbedding van het Bels Lijntje plaatsgemaakt voor een schitterend fietspad door de natuur.
Grenzen verleggen
In Klimpark De Mosten & Goodlife Cablepark is het aan jou om je grenzen af te tasten, te overwinnen en te verleggen. In Hoogstraten komt de meest stoere durfal aan z’n trekken. Als jij houdt van hoge pieken, van coole stunts en van duizelingwekkende snelheden, kies dan voor het hoogste parcours in het klimpark of voor de snelste tricks op de watersportvijver. Roetsj vanuit de boomtoppen met de zipline naar beneden en overwin de 40 klimelementen. Of leg je neer in de strandbar terwijl avonturiers op een wakeboard in de lucht saltoën , door het water klieven en daarna moe maar voldaan naast je neerploffen met een lekker Hoogstraats streekbier. Nog meer variatie nodig? Ga dan eens ten rade bij Baarle Outdoor & Leisure. Grenzeloze bewondering? Ook dat kan in de Grensvallei.
Grenshoppen
Ook de wandelingen doorheen de vallei van het Merkske voeren je over verschillende grenzen heen. In de mooiste grensstreek van het land wandel je door de Halsche Beemden en De Broskes, rond Bootjesven en langs het Merkske.
Vlonderpaden en bruggetjes helpen je om de natuurlijke grenzen te overwinnen, maar bij hoog water kent ook de natuur geen grenzen en durft het Merkske weleens buiten haar oevers treden.
Regenlaarzen of 'caoutchouc botten' aangeraden.
De Dodendraad: Grens tussen oorlog & vrede
Tijdens WOI stond er op de grens tussen België en Nederland een elektrische versperring. Die zogenaamde Dodendraad vormde de grens tussen oorlog en vrede.
Nu loopt er een interactieve fietsroute van 38 km die je langs de Dodendraad en andere opmerkelijke plaatsen uit de oorlogsgeschiedenis voert. Onderweg zijn reconstructies, thematische infoborden en ingesproken verhalen, ter plaatse te beluisteren na het scannen van een QR-code. Je kan de verhalen vooraf al downloaden.
(c) TPA
Al smokkelend de grens over
De grenszone tussen België en Nederland stond vroeger bekend als smokkelgebied. Om de kosten te vermijden die goederen en personen over de grens brengen met zich meebrachten, werd er vroeger veel gesmokkeld in de Grensvallei.
In Elsakker, Strijbeekse Heide en de Chaamse Beek verwijst de smokkelroute naar deze opmerkelijke geschiedenis.
Ook horecazaak Het Smokkelaartje is een knipoog naar het verleden en dat met zicht op de prachtige omliggende natuur.
Grenzeloos festivalplezier
De Antilliaanse Feesten, het grootste Caribbean festival ter wereld, biedt een weekend vol opzwepende muziek in een fabelachtig festivaldecor. Dit nachtfestival doet elke grens vervagen: op de Antilliaanse Feesten komt de hele wereld samen en iedereen heeft hetzelfde doel: het 'goeie leven' door je hele lichaam voelen zinderen.
De nachten zijn er zwoel, de cocktails vloeien rijkelijk en er wordt gedanst tot in de vroege uurtjes. Goesting om zomers én grenzeloos te komen genieten in Hoogstraten? Blokkeer dan alvast het tweede weekend van augustus in je agenda.
